આ લગભગ 1000 (એક હજાર) વર્ષ પહેલાની વાત છે. રાજપૂત દરબારની પૂજાથી ખુશ થઈને, મા ચામુંડાએ રાજપૂત દરબારના કુળમાં પુત્રી તરીકે જન્મ લીધો. શેખાવતસિંહ રાઠોડનો જન્મ પાકિસ્તાન અને ગુજરાતની સરહદે આવેલા “હાલાર” (અથવા હલાડી) ગામમાં થયો હતો.
ચેહરમાના દેખાવ પાછળ એક રાજપૂત દરબારની જગતજનની પ્રત્યેની અમર્યાદ શ્રદ્ધા, સેવા અને સમર્પણની વાર્તા છે. રાજપૂત દરબાર શેખાવતસિંહના લગ્નને ઘણા વર્ષો વીતી ગયા હોવા છતાં જમીનનો હિસ્સો ખૂટી ગયો હતો. તેણે આ નુકસાનની ભરપાઈ કરવા માટે ઘણી પ્રાર્થના કરી, પરંતુ તેની ખોટ પૂરી થઈ ન હતી. એકવાર તેમને એક મહાત્માએ પૂનમ કરવા અને ચામુંડા માતાની પૂજા કરવાનું કહ્યું.
શેખવસિંહ નિયમિતપણે પૂનમ કરતો અને દરરોજ ચામુંડામાની પૂજા કરતો. પૂનમે ભરણ પૂરું કર્યું એટલે માતાજીએ તેમને સ્વપ્નમાં સંકેત આપ્યો. ચામુંડામાએ સ્વપ્નમાં આવીને વરદાન આપ્યું કે તમારા મહેલમાં કેસુડાનું ઝાડ છે.
મારી ઘોડી ત્યાં બાંધો, હું તમને ત્યાં મળીશ. આ સાંભળીને રાજપૂતો ખૂબ ખુશ થયા. તેણે તેની માતાના આદેશનું પાલન કર્યું અને થોડા સમય પછી તેનું સ્વપ્ન સાકાર થયું.
શેખાવતસિંહને ત્યાં ત્રણ દીકરીઓનો જન્મ થયો. એક ગંગાબા, બીજા સોનબા અને ત્રીજા ચેહુબા જે કેસુડાના ઝાડ નીચે સ્વયંભૂ મળી આવ્યા હતા. ચેહરમાનું મૂળ નામ ચેહુબા હતું.
જેનું હુલામણું નામ કેસરબા પણ હતું. ત્રણ પુત્રીઓને જોઈને રાજા અને રાણી તેના પર કાબૂ મેળવી શક્યા નહીં. જે દિવસે ચેહર મા પ્રગટ થઈ તે મહા સુદ પાંચમ એટલે કે વસંત પંચમીનો શુભ દિવસ હતો, તેથી આ દિવસને માતાના પ્રાગટ્ય દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.
ચેહરબાઈ માતાજીના સાક્ષાત અવતાર હતા, તેથી તેમનું વ્યક્તિત્વ તેજસ્વી હતું. આમ કરીને ચેહુબા સાત-આઠ વર્ષના થઈ ગયા. જેમ જેમ આ ચેહુબા યુવાન થયા, તેમના લગ્ન નગર તેરવાડા ગામમાં વાઘેલા પરિવારમાં થયા. ચેહુબાના લગ્ન થયા પછી તરત જ તેમના પતિનું અવસાન થયું. ચેહુબાના પતિના મૃત્યુનું કારણ થેરવાડાના લોકો ચેહુબાને માનવા લાગ્યા. પરંતુ લોકોને ખબર ન હતી કે આ ચામુંડાનું અસલી સ્વરૂપ છે.
આમ થોડા સમય પછી તેરવાડા ગામમાં જૂનાગઢના સાધુનો આશ્રમ હતો. આ સાધુઓમાં મુખ્ય સાધુનું નામ ઔગર્ધનાથ (ઓદ્ધનાથ) હતું. તેથી ચેહુબા દરરોજ આ સાધુની પૂજા કરવા જતા.
ગુરુ ઔગર્ધનાથે લાંબા સમયના પ્રચાર કાર્ય પછી ચેહરમાં પોતાને સમર્પિત કર્યા અને તેમને આધ્યાત્મિક તાલીમ આપીને તૈયાર કર્યા, પછી ચેહરને આધ્યાત્મિક અને તાંત્રિક શિક્ષણમાં નિષ્ણાત બનાવ્યા. આ કરતી વખતે, તેરવાડાના લોકોને ખબર પડી કે ચેહુબા રાજપૂત તરીકે સાધુની સેવા કરવા ગયા હતા.
ચેહુબા દરરોજ આ સાધુની પૂજા કરતા હોવાથી તેરવાડા ગામના લોકો ચેહુબા વીસ વિશે વાત કરવા લાગ્યા. તેથી વાઘેલા પરિવારે ચેહુબાને સૂચના આપી કે આજ પછી તમે આ સાધુની સેવા કરવા ન જાવ. એક દિવસ આ ઉગ્ર રાજપૂતે વિચાર્યું કે આ સ્ત્રી અમારી વાત માનતી નથી. અમને આ સ્ત્રીની જરૂર નથી.
અને ચેહુબાને મારવાનું કાવતરું ઘડ્યું. ત્યારબાદ ચેહુબાને તેરવાડા ગામની વાવમાં નાખી દેવામાં આવ્યા. ચેહુબાને બીજમાં નાખતા જ બીજમાંથી અવાજ આવ્યો કે અલ્યા તેં મને ઓળખ્યો નથી, હું ચામુંડાનું રૂપ ચેહુબા છું. પરંતુ આજથી હું દુનિયામાં ચેહર માતા તરીકે ઓળખાઈશ અને જતાં જતાં મારા ચહેરા પરથી એક વાત સાંભળીને હું આ તેરવાડા ગામની નગરી ઉજ્જડ કરી દઈશ તેમ ચેહર માતાએ જણાવ્યું હતું.
ત્યારે ચેહર માતાએ વિચાર્યું કે જો હું આ કૂવામાં બેસીશ તો મને કોણ ઓળખશે, આવું વિચારીને ચેહર માતાએ રથને બાંધીને મરતોલીના મીઠા પાન પાસે ગયા.
તે સમયે મરતોલી ગામ આયરોનું જૂનું ગામ હતું અને આમ માતાજી મરતોલીમાં પ્રસિદ્ધ થયા અને મરતોલીના લોકોને કોરા મોઢે તેમના નામનો જપ કરવાથી અનેક લાભ મળવા લાગ્યા. અને ચેહરમાં પણ બધાને આશીર્વાદ આપતા અને તેમની મનોકામના પૂરી કરતા.
ચહેરો દરરોજ 3 સ્વરૂપો બદલાય છે. ચેહરમાં તમે નાની છોકરી અથવા વૃદ્ધ મહિલાના રૂપમાં જોવા મળશે. ચેહર તેમના ભક્તોની તમામ ઇચ્છાઓ પૂર્ણ કરે છે.
જેઓ તેમની પૂરા દિલથી પૂજા કરે છે અને જેઓ તેમની માન્યતાને પૂર્ણ કરવા માટે કોઈપણ કસોટીમાંથી પસાર થવા માટે તૈયાર હોય છે. ચહેરો હંમેશા સત્યનો સાથ આપે છે અને અસત્યને રોકે છે. ચેહર મા ચામુંડા માનું બીજું સ્વરૂપ છે. તે ચેહરમાં પોતાના સાચા ભક્તોને જ દર્શન આપે છે.
ચેહરમાં મંત્રો વધુ માનવામાં આવે છે અને જો સાચા હૃદયથી જાપ કરવામાં આવે તો ચેહર જલ્દી મદદ કરે છે. ચેહર માણસનું બીજું નામ પણ છે “ભવની” (સંસ્કૃતમાં “ભવ” એટલે ભ્રમનું જગત) અને ચેહર માનવ ભ્રમમાં ફસાયેલા પોતાના ભક્તોને બહાર લાવે છે. ચેહર માન “કેશર ભવાની માન” તરીકે પણ પ્રસિદ્ધ છે કારણ કે તેમનો અવતાર કેશુદાના ઝાડ નીચે થયો હતો.
સમગ્ર ગુજરાતમાં ચેહરમાના નાના-મોટા મંદિરો આવેલા છે. અમદાવાદમાં મેમનગર, મણિનગર વિસ્તાર તેમજ મારતોલી, પીપ્પનજમાં ચેહર માતાજીના ઘણા મંદિરો છે, જ્યાં ચેહરમાનો દેખાવ દિવસ ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે.
(નોંધ: અહ્યા અપાયેલી માહિતી ધાર્મિક અને લોક માન્યતા પર આધારિત છે. આનું કોઈ વૈજ્ઞાનિક પુરાવો નાં હોઈ સકે. સામાન્ય હિત અને માહિતી ને ધ્યાન માં રાખીને અહ્યાં આ માહિતી ને અમે પ્રસ્તુત કરી રહ્યા છીએ.)
